In het hierna volgende zal de Etiquette van de afgelopen 100 jaar, met betrekking op aardewerk, de revue passeren, want hoe hoort het eigenlijk??

Étiquette staat voor correcte vormen, goede manieren en simpele wellevendheid. Van oudsher verstaat de gastvrouw de moeilijke kunst der gastvrijheid, vandaag de dag kan, door veranderende samenlevingsvormen, ook een gastheer, de host, deze zeer gewaardeerde taak op zich nemen.

Kennissen waarvan men de persoonlijke voorkeuren niet kent, kunt U, niet voor uitsluitend eigen gebruik bestemde geschenken geven, zoals bonbonschaaltjes, vazen al dan niet met bloemen, planten met aardewerk pot, kandelaars, van plateel of glas.

Schenk vrienden die het niet zo breed hebben geen huisraad als goede bedoeling, geef ze een verwennerij’-tje, zodat zij” voor enkele ogenblikken vergeten dat al wat luxe is uit hun leven verdwenen is”. Vandaag de dag zou een Prepaid telefoon met die geweldige ringtone het einde zijn! Maar wordt er een bepaald servies of plateel van een bepaalde fabrikant of ontwerper verzameld, dan zal Uw geschenk door the personal touch een succes zijn.

Tweedehands meubilair wordt tegenwoordig tussen gelijk gesitueerden geschonken, wat vroeger ondenkbaar was. Na de WOII vroegen pas getrouwde stellen, door de grote schaarste, een compleet interieur te koop in advertenties.

Huwelijksgeschenken worden aan de bruid gezonden en van een ontbijtservies, worden een bordje, botervlootje en broodschaal uitgestald met een kaartje van de gulle gever, op de dag van trouwen. Het bruidspaar zendt een persoonlijk schriftelijk bedankje, tegenwoordig zou een computer e-card eventueel ook kunnen, maar een mondeling bedankje is niet afdoende.

Bij een verloving zijn de geschenken in veel minder mate van praktische aard dan die voor de bruid. Bijvoorbeeld een melkkan en een drijfschaal opgevuld met bloemen, als het maar niet al te huishoudelijk is. Na een verbroken verloving worden de cadeaus teruggezonden.

Bij Samenwonen zijn bij "eerste keer" stellen praktische (aardewerk) kado's zeer welkom, maar single partners die al op zichzelf wonen hebben alles dubbel, die vinden leuke gadgets geweldig. 

Bij ontvangen van bloemen zet deze gelijk in een vaas, achterloos ergens neer leggen van het boeket is buitengewoon onbeleefd. Een cadeau wordt gelijk uitgepakt in bijzijn van de gulle gever.

Huren en Lenen

Als de financiele mogelijkheden ontbreken of omdat een bepaalde hoeveelheid servies gewoon niet wenselijk is, kunnen er zich omstandigheden voordoen, zoals bij grote -huwelijk, verjaardag, kraamfeest of buurtfeest- partijen, waar servies gehuurd wordt tegen een geringe prijs en er na afloop niet afgewassen hoeft te worden. Sommige huishoud- woonwinkels staan serviezen af in bruikleen tegen een bepaald tarief. Vroeger waren er lieden die vlak voor een feestje complete serviezen “op zicht” bestelden en na het partijtje, onder het mom van “er was geen keus bij” de zaken retourneerden. Het voordeel van lenen of huren van serviezen is dat de laatste mode of trends gevolgd kunnen worden.

Het staat veel netter om gelijke borden en schalen te zien aan tafel, dan verschillende stijlen en soorten.

De thee

De thee staat op een theeblad naast de stoel van de hostess -gastvrouw, welke zittend inschenkt en de thee zelf (of door een jonger iemand) aanreikt om hinderlijk lopen te voorkomen. Bij een groter gezelschap staan de suikerpot, melkkannetje en ingeschonken koppen naast elkaar, zonder schotels, op een blad, met het oor naar buitenrand van het blad. De schotels staan op een stapel met een lepelvaasje ernaast. Men presenteert tweemaal thee. Bij een uitgebreide High Tea of Teaparty worden er verse zalm sandwiches, chocolade en scones uitgereikt.

Er zijn in Maastrichts aardewerk van Petrus Regout/Sphinx bijvoorbeeld vele thee-serviezen gemaakt. Voor koffie kunt U dezelfde regels hanteren.

De gedekte tafel

Na jaren een omvangrijk servies bij elkaar verzameld/gespaard te hebben wilt U deze natuurlijk met alle egards behandelen en op de juiste manier presenteren voor het culinair hoogtepunt.

Elke gast krijgt 50/60 centimeter ruimte langs de tafel gemeten. Het tafellinnen laken moet minstens 15 centimeter over de tafel hangen. Borden staan ruim een duimbreedte van de rand van de tafel. Op iedere plaats wordt een onder/plaatsbord gezet, welke pas aan het einde van het diner wordt weggenomen. Leg hier het kleine bord voor het voorgerecht op, of soepbord, welke nimmer zonder onderbord op tafel wordt gezet. In deze moderne tijd zijn soepkommen ook toegestaan. Een klein ‘stokbrood met boter’ bordje wordt linksboven van het onderbord geplaatst.

Servetten worden eenvoudig gevouwen op de borden gelegd, vroeger vond men ingewikkelde gevouwen figuren iets, wat in een particulier eigen huis niet een bewijs was van goede smaak.

Schone borden worden links van de gast gegeven en rechts weggehaald. Schotels worden aan de linkerkant aangeboden, leg de vork en lepel weer netjes op de schotel terug. Op de schotels ligt zowel vlees als verschillende groenten gerangschikt, om koud worden te voorkomen. Bij minder grote diners worden groenten en aardappels in aparte dekschalen gepresenteerd, welke de gasten zelf doorgeven. Alleen het vlees in de jus wordt apart opgediend. Soepbord mag even schuin gehouden worden voor het laatste restje, de soep dient van U af te vloeien door de dichtst bijzijnde rand van het bord op te tillen.

Bij aanbieden van bijv. een vork dan wordt een bord met servetje gebruikt. Aparte compoteschoteltjes worden naast de schone borden geplaatst. Vingerkommen dienen er om na het schillen van fruit uw vingertoppen in te steken. Dek de tafel niet met meer dan de gangen te bieden hebben. Voor degenen die een servies met persoonlijk monogram bezitten, het monogram staat recht voor de gast. Buitengewoon opgemaakte hapjes schotels worden eerst aan de gastvrouw aangeboden zodat zij een passend begin kan maken. Normaal gesproken begint men bij de eregasten.

Vanuit de keuken mag er geen gekletter van borden doordringen in de eetkamer van de eventuele keukenhulp. Het afnemen van borden gebeurt met de rechterhand, aan de rechterzijde wordt het bord (met bestek) weggenomen en met de linkerhand komt er, aan de linkerzijde, een schoon bord voor terug met al dan niet schoon couvert -eetgerei.

Bij minder formele dineetjes haalt men aan de rechterkant het bord weg en de eventuele resten worden op het bovenste bord geschoven van de stapel in de linkerarm. Na de laatste gang voor het dessert worden de kruimeltjes met een schuier van de tafel geveegd op een (in de linkerhand gehouden) aardewerken sierbord. Wanneer men klaar is met eten schuift men nimmer het bord van zich af.

Vergeet de beleefdheidsregel van vroeger niet dat als ”alles ademt in de geest van welverzorgdheid” het er niets toe doet dat “de tafel slechts gedekt is met het simpelste aardewerk”. De gastvrouw dient zich niet voortdurend voor deze eenvoudigheid te verontschuldigen.

Grote gala diners beginnen tussen half acht en acht uur en vinden hun slot tussen tien uur en half elf. Soms trekken de heren zich terug na het diner om te roken en voor een spelletje poker of blackjack. Niemand verlaat het diner voordat de eregasten zijn vertrokken.

Bij de lunch serveert men de soep in speciale soepkoppen met twee oren, niet in een soepterrine met soepborden. Broodjes worden dan ook nooit op borden gelegd. Dit alles is een Beproefd Recept!!

Hotel

Als U op reis bent is in de meeste hotels roomservice een onderdeel van de gastvrijheid. Meestal wordt Uw diner geserveerd op een gedekte rijdende wagen, welke door middel van ‘warmtekasten’ de verschillende gangen op temperatuur houdt. U kunt dus gang voor gang van het diner genieten. Als Uw ontbijt op uw kamer geserveerd wordt, zorg voor bedekkende kleding, sexy lingerie is ongepast.

In Indonesie- Nederlands Indïe, onze vroegere kolonie, werd gestreefd naar zoveel mogelijk Europees te zijn en te doen. Het was een ”zeer verkeerd denkbeeld te menen, dat het klimaatsverschil lossere zeden en minder beschaafde manieren zou wettigen”.